Krakers in België: rechten van eigenaars en wettelijke maatregelen

De verhalen over woningkrakers en eigenaars maken veel ophef, zelfs in België 🇧🇪 Woningkraken en de juridische gevolgen ervan zijn een belangrijk thema geworden dat zowel huisbazen als potentiële kopers van een onbewoonde woning zorgen baart. Maar wat is een kraker precies? Hoe gaat de Belgische wet om met deze delicate situatie? In dit artikel gaan we dieper in op het verhuurdersrecht, de wettelijke maatregelen en de procedures voor het uit huis zetten van krakers in België.

Wat is een kraker?

Een kraker is iemand die gebruik maakt van de afwezigheid van een eigenaar of huurder om een pand in te nemen.

De bezetting van een woning door een kraker is onwettig, aangezien er geen sprake is van een eigendomsakte of een huurcontract (in de wet noemen ze dit een bezetting “zonder recht of titel” 💁).

Elk type pand kan worden gekraakt: hoofdwoning, tweede woning, garage, kantoren, onbewoonbare gebouwen, enz.

Het kraken van een huis of flat is strafbaar volgens de Belgische wet. De straf varieert van een eenvoudige boete tot een gevangenisstraf.

Helaas …

is de procedure om krakers uit huis te zetten ingewikkeld en traag. De termijnen hangen af van het geval en kunnen soms maanden of zelfs jaren duren 😰

Wat zegt de Belgische kraakwet?

In november 2017 werd in België een nieuwe kraakwet ondertekend:

• Als een bewoond pand gekraakt wordt, zal de politie het onmiddellijk ontruimen.
• Als een onbewoond pand wordt gekraakt, moet de eigenaar toelating tot uitzetting vragen aan de vrederechter of de procureur des Konings. Er zijn tal van leegstaande woningen: panden geërfd worden, waaraan gewerkt wordt, die wachten op een bouwvergunning, enz.

Hoe kan je een kraker uit huis zetten in België?

Er zijn verschillende kraakvormen.

• Als de kraker een huurder is wiens huurcontract is afgelopen en die weigert het pand te verlaten, gebeurt de uithuiszetting via een gerechtelijke procedure. Dan is er tussenkomst van een vrederechter nodig. Meer hierover in dit artikel.
• Als de kraker iemand is die de woning zonder toestemming inneemt, zijn er verschillende procedures in België :

Tussenkomst van de politie ‍👮‍♀️

Als een eigenaar (of huurder) het slachtoffer is van woonstschennis, heeft de politie het recht om in te grijpen en de kraker(s) te verwijderen. Deze tussenkomst is alleen mogelijk in het geval van een bewoonde woning. Dat is de wet in België! 🇧🇪

Als het huis of de flat onbewoond is, moet de eigenaar een klacht indienen bij de politie. Het is belangrijk dat de klacht snel wordt ingediend, zodat de noodzakelijke uitzettingsprocedures kunnen worden gestart.

De eigenaar moet verschillende documenten voorleggen om te bewijzen dat het om zijn eigendom gaat (bewijs van woonst, eigendomsakte, aanslagbiljet, enz.).

De politie stelt de inbreuk vast 🔎

 Vredegerecht ⚖️

Nadat er een klacht is ingediend en de overtreding is vastgesteld, kan de eigenaar naar de vrederechter stappen en de uithuiszetting van de krakers vragen‍ 🧑‍⚖️

Een vrederechter is bevoegd om de uithuiszetting van de bezetters toe te staan of te weigeren. Dit is een burgerlijke procedure. Het heeft het voordeel dat deze versneld wordt.

Zodra de uithuiszetting is toegestaan, moet deze worden uitgevoerd met bijstand van de politie en een gerechtsdeurwaarder. De uithuiszetting van een bezetter zonder titel of recht is vergelijkbaar met de uithuiszetting van een huurder. Het belangrijkste verschil zit in de termijnen: de verhuurder kan de uithuiszetting acht dagen na de betekening van het vonnis laten uitvoeren.

De procureur des Konings

De procureur des Konings komt alleen tussen bij kraakpanden die onbewoond zijn.

De eigenaar dient een klacht in bij het parket en vraagt toelating aan de procureur des konings om de kraker uit huis te zetten. De procureur des konings dient een verzoek in bij de onderzoeksrechter. Deze laatste heeft 72 uur om een beslissing te nemen (en te motiveren) ⏳

Als de onderzoeksrechter instemt met de uithuiszetting van de krakers, is de toegepaste termijn identiek aan die van de vrederechter (d.w.z. acht dagen vanaf kennisname van het vonnis).

Ofwel ontvangt de kraker dan een kopie van het vonnis waarin de beslissing wordt meegedeeld ofwel wordt het vonnis aan het kraakpand aangeplakt.

Het vonnis moet aan de kraker bekend worden gemaakt om de termijn te laten starten. De kraker heeft het recht om in beroep te gaan, waardoor de uithuiszetting wordt uitgesteld. Dit beroep wordt behandeld door een vrederechter.

Wat zijn de risico’s voor de kraker?

Het onwettig innemen van een woning is een strafbaar feit. De kraker riskeert een boete van 300 € en een gevangenisstraf tot 2 jaar, zelfs als hij zonder braak is binnengedrongen. De sancties zijn zwaarder bij het kraken van bewoonde huizen dan bij het kraken van leegstaande woningen. In het laatste geval kan de maximale straf een maand gevangenisstraf en een boete van 100 euro bedragen. De krakers van een leegstaande woning die besluiten om het uitzettingsbevel niet te gehoorzamen, riskeren een gevangenisstraf van acht dagen tot een jaar en een boete tot 200 euro.

De conflicten tussen verhuurders en krakers in België brengen complexe juridische uitdagingen met zich mee. De wettelijke maatregelen om een kraker uit huis te zetten zijn afhankelijk van de situatie, gaande van een politie-interventie tot een uithuiszettingsbevel door een rechter. Ondanks de procedures die zijn ingevoerd, de soms lange termijnen en de strafrechtelijke risico’s, blijft het statuut van de kraker in België een probleem dat moet worden opgelost om ervoor te zorgen dat de rechten van eigenaars worden beschermd.